Militaire Mindset voor Leiderschap: #5 Dienend Leiderschap.

De beste leiders staan niet vooraan in de rij. Ze zorgen eerst dat hun mensen hebben wat ze nodig hebben. Binnen het U.S. Marine Corps is dat geen metafoor, maar een dagelijkse praktijk: officieren eten als laatsten.

De lagere rangen scheppen eerst op, pas daarna komen de hoogstgeplaatsten aan de beurt. Het lijkt een klein ritueel, maar het zegt alles over hoe er gekeken wordt naar leiderschap: leiderschap is dienen, niet heersen.

Dienend Leiderschap

Bij het U.S. Marine Corps is deze volgorde geen beleefdheid, maar een bewust gekozen symbool. Het laat zien dat leiderschap draait om verantwoordelijkheid nemen voor het welzijn van anderen.

Een goede leider gebruikt zijn positie niet voor privileges, maar om de omstandigheden te creëren waarin anderen kunnen excelleren.

“Leaders are the ones who are willing to give up something of their own for us. Their time, their energy, their money, maybe even the food off their plate. When it matters, leaders choose to eat last” - Simon Sinek

Door zelf als laatste te eten, laat een commandant zien: Ik zorg voor jullie, vóór ik voor mezelf zorg.

Dat voorbeeld werkt door in het hele team. Mensen voelen dat hun leider oprecht betrokken is, dat hun belangen serieus worden genomen. Het gevolg is loyaliteit, vertrouwen en bereidheid om voor elkaar door het vuur te gaan.

De praktijk

Dienend leiderschap betekent niet dat de leider onderaan staat of zichzelf wegcijfert. Het is geen omgekeerde hiërarchie, maar een balans tussen richting geven en dienen.

Zoals Henk Jan Kamsteeg het uitlegt: stel je twee piramides voor die elkaar kruisen. De eerste wijst omhoog — dat is de klassieke kant van leiderschap: richting geven, keuzes maken, visie ontwikkelen. De tweede wijst omlaag — dat is de dienende kant: ondersteunen, faciliteren en ruimte scheppen voor groei.

Waar die twee in balans zijn, daar ontstaat echt dienend leiderschap.

"Dienend leiderschap is geen kunstje, het is een hartzaak. Mensen voelen het verschil feilloos aan." - Henk Jan Kamsteeg

Dienend leiderschap betekent dus niet dat je minder leidt,maar dat je leidt ten dienste van de missie en het team. Je stuurt met helderheid én je dient met aandacht.

Wat het oplevert

Dienende leiders winnen geen macht, ze winnen vertrouwen. En vertrouwen is de sterkste vorm van gezag die er bestaat.

• Het versterkt de onderlinge band in teams.

• Het verhoogt betrokkenheid en motivatie.

• En het bouwt een cultuur van zorg, wederkerigheid en trots.

Reflectievraag

Wat betekent ‘eten als laatste’ vandaag voor jou als leider?

En hoe kun jij die houding concreet maken in jouw team?

👉 In mijn leiderschapstrainingen werk ik met deze principes om teams eigenaarschap, richting en vertrouwen te leren nemen.

Mijn Aanbod

Vorige in de serie: Discipline equals Freedom